
بیانیه چشمانداز
“در بنیانهای انسانی ما چهچیزی وجود دارد که «اجرا» برایمان اینهمه شگفتانگیز است؟ چه چیز میتواند اجرای یک اثر هنری را به مکاشفهای درونی برای اجراگر و مخاطب تبدیل نماید و با ایجاد یک شبکه ارتباطی فعال و خلق لحظههای ملاقات، به یک تنش روانی میان اجراگر و مخاطب دامن بزند؟”
انسان در زندگی متمدن خود بسیاری از انگارهها را از نیروی عاطفیشان تهی کردهاست و در برابر آنها سخت واکنش نشان میدهد. برای اینکه پارهای موضوعات بر ما تاثیر بگذارند و رفتار و کردارمان را دگرگون کنند، به چیزی موثرتر نیازمند هستیم. رویدادهایی که دارای چنان نیروی روانی باشند که ناگزیرمان کنند متوجهشان بشویم. این دقیقا همان چیزی است که «فضای تمرین» به دنبال خلق آن است؛ خلق یک تجربه یگانه و تکرارنشدنی از حضور و مواجهه؛ تجربه ای که همه با هم (اجراگران و مخاطبان) به آن دست مییابند. لذتبردن از «کار کردن باهم» و «پرداختن به فعالیتهای هنری» در فضایی که به دقت برای چنین تجربههایی طراحی و آماده شدهاست. در واقع «فضای تمرین» سعی دارد چيزی شبيه به قلمرو سوم را ایجاد کند؛ چيزی كه هم هنر است و هم زندگی؛ پدیدهای تشكيل یافته از هردو که این امکان را فراهم میکند تا دیدگاه رسمی هنر و سنتهای هنرمندانه را به چالش بکشاند و به سوی مرزهای کشف نشده قدم بردارد.
تمرین، تحقق یک رویا
فضای تمرین تحقق یک رویا است. رویای داشتن خانهای مستقل برای فعالیت گروهی از هنرمندان موسیقی و تئاتر؛ خانهای که در آن بتوانند رویاهایشان را به حقیقت تبدیل کنند، تمامی فعالیتها و برنامههایشان را سازماندهی کنند و درنهایت دستاوردهایشان را با دیگران بهاشتراک بگذراند. «فضای تمرین» قرار است جایی امن و آرام برای شکلگیری گسترده ملاقاتها، گردهمآییها و رویدادهای مرتبط با بینش این هنرمندان نسبت به جهان و انسان باشد. خانهای برای ملاقات، باهم ساختن و قسمتکردن.
فضای تمرین و تبادل یک مرکز کار هنری و پژوهشی است که عمدهی تمرکز آن بر انجام کار گروهی، فعالیتهای کارگاهی و تجربههایی نوگرایانه در هنرهای اجرایی است: برگزاری تمرینها، رویدادها، کارگاههای آموزشی، سمینارها و پروژههای پژوهشی و همکاریهای بینافرهنگی بخشی از فعالیتهایی است که توسط گروههای هنری مقیم و هنرمندان میهمان در این مجموعه جریان دارد.
ساختمان فضای تمرین
برآمده از رویایی همیشگی جهت داشتن خانهای مستقل برای انجام فعالیتهای موسیقی و تئاتر، شهریورماه ۱۳۹۹ ساختمانی سه طبقه، واقع در کوچهی شهرود، توسط خانواده گوهری-خسرویزاده و با سرمایهی خانوادگی خریداری شد.
ابراهیم خسرویزاده و فاطمه ابطحی در دهه ۱۳۸۰ بنیادی خانوادگی را برای حمایت از استعدادهای جوان در عرصههای علمی پایهگذاری کردند. آنها قصد داشتند جوانان ایرانی را یاری کنند تا رویاهایشان را محقق کنند و بتوانند آیندهای بهتر برای خود و سرزمینشان بسازند. این بنیاد با حمایت مالی از دانشجویان مستعد که توان پرداخت هزینههای تحصیلی خود را نداشتند، آغاز به کار کرد. دانشجویانی که تحت پوشش قرار میگرفتند، متعهد بودند که پساز اتمام دورهی تحصیل و اشتغال به کار، دو دانشجو را بنا به خواست و مدیریت خود، تحت پوشش و حمایت مالی قرار دهند. بنابراین، امتداد این شبکه برای فراهمکردن بستری برای جوانان که بتوانند رویاهایشان را محقق کنند، از اصول این بنیاد قلمداد میشود. پساز درگذشت ابراهیم خسرویزاده و بنا به وصیت ایشان هریک از اعضای خانوادهی خسرویزاده مسئولیت تداوم فعالیتها و حمایتهای این بنیاد را به صورت فردی عهدهدار شدند. در همین راستا، پروانه خسرویزاده و سیروس گوهری به عنوان یکی از اعضای این بنیاد و با پیشنهاد نوید گوهری -سارا اکبری به عنوان نخستین شورای سیاستگذاری، تصمیم گرفتند با تخصیص سرمایهی خرید ملک خانهی شهرود، شاخهای از این بنیاد را برای حمایت از جوانان فعال در حوزهی فرهنگ و هنر عهدهدار شوند. فضای تمرین، به یادگار از نگاه و منش ابراهیم خسرویزاده و فاطمه ابطحی، تلاش خواهد کرد که بخشی از درآمدها و فعالیتهای خود را به ایجاد بستری برای فعالیت ها و پرورش نسل جوان در عرصهی هنرهای اجرایی (موسیقی و تئاتر) اختصاص دهد. «فضای تمرین» مکانی است برای تحقق رویاهای جوانانی فعال در عرصهی فرهنگ و هنر. رویاهایی که در راستای پرداختن هرچه بیشتر به فعالیتهای جمعی و ساختن آیندهای بهتر برای خود و سرزمینمان باشد.
نخستین حلقهی گروههای مقیم
یکی از مهمترین دلایل شکلگیری ایدهی راهاندازی فضای تمرین وجود گروهها و فعالیتهای هنری مستقل و جوانی بود که علاوهبر تاثیر فراوانی که در جریانهای هنری داشتند، دارای ارزشها و رویکردهای مشترکی نیز بودند. آنها در طول حدود دو دهه فعالیت خود (۱۳۸۳- ۱۴۰۰) همواره رویای داشتن خانهای مستقل را داشتهاند. محلی که در آن بتوانند به کار گروهی، فعالیتهای کارگاهی و تجربههایی نوگرایانه بپردازند. خانهای برای ملاقات، با هم ساختن و قسمتکردن. بنابراین، از همان ابتدا، فضای تمرین نه به عنوان محلی برای تمرین یا اجرای موقت هنرمندان (مانند پلاتوها یا سالنهای اجرای استاندارد)، که به عنوان محل اقامت گروهها و هنرمندان موسیقی و تئاتر جهت انجام پروژههای نوگرایانه، تجربی و پژوهشی تعریف شد.
بدین ترتیب نخستین حلقهی گروههای مقیم در فضای تمرین شکل گرفت:
گروه تئاتر بین – ارکستر تجربی نیلپر – فستیوال موسیقی معاصر تهران و پروژههای موسیقی برای همه و آنسامبل آوای انسانی
مفاهیم بنیادین در شکلدهی هویت فضای تمرین
طبیعت: طبیعت به عنوان یک ماهیت بیرونی همیشه برای «فضای تمرین» منبع الهام، لذت و ارزشی بوده است که دوست داریم به آن احترام گذاشته و از آن محافظت کنیم. از طرف دیگر طبیعت به مفهوم ذات هر چیز نیز برای ما قابل تامل است. فضای تمرین قصد دارد تا به طبیعت هر چیز بیندیشد و تلاش نماید که هر فعالیتی متناسب با ارگانیسمی طبیعی و همراستا با ذات آن باشد.
هویت و ریشه: ما همواره معتقدیم هر چیز که دارای اصالت و هویتی ریشهدار باشد، دارای ارزشی منحصربهفرد است. کشف هویتها و اصالتها و برقراری ارتباطی پویا میان آنها بخشی از مهمترین ارزشهای فضای تمرین است.
ارتباط و تبادل: ارتباط به معنای ساختن رشتهای معنادار میان هر چیز و هر کس، بخشی از ارزشهای ما در قالب فعالیتها و فرهنگ زندگی مشترک انسانی است. ایجاد ارتباطی میان افراد، میان اثر هنری و خالقش، میان اجراگر و اثر هنری، میان اثر هنری و مخاطب.
فضای سوم شکافی میان مرزهای فرهنگی گوناگون است که خلوص مفروض خود را از دست میدهند و پایشان به قلمروی یکدیگر باز میشود. فضای سوم همواره محلی برای جاریشدن زندگی غیررسمی در مقابل فرهنگ زندگی رسمی بوده است.
…
مرکز کار هنری و پژوهشی «فضای تمرین» سالانه علاوهبر گروههای هنری مقیم (که بر اساس منشور مدونشدهی فضای تمرین برگزیده میشوند) با هنرمندان مستقل و گروههای هنری میهمان که دارای ارزشهای ذاتی مشترک با فضا بوده و در هنرورزی خود به دنبال طرح پرسشهای بنیادین و یا خلق لحظههای ملاقاتاند، در چارچوب برنامههای اقامت هنری، همکاری میکند.